3.1 Nhịp tim

Thông qua việc nghe tim, bác sĩ có thể đưa ra nhận định về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Một số dấu hiệu nhất định gồm:

3.1.1 Tần số nhịp tim

Trong người trưởng thành, tần số nhịp tim được coi là bình thường khi dao động trong khoảng từ 60 đến 80 lần/phút. Thông thường, nhịp tim luôn duy trì ở mức ổn định do hệ thống thần kinh tự động điều chỉnh. Nhưng khi hệ thống này gặp vấn đề, nhịp tim có thể trở nên nhanh, chậm hoặc không đều.

Khi nghe tim của một số bệnh nhân, có thể nghe thấy tiếng đập thứ nhất và thứ hai chồng lên nhau, tạo thành một nhịp 3 hoặc 4 tiếng. Đây là dấu hiệu cho thấy tim đập không đều.

3.1.2 Âm thanh tim

• Tiếng thứ nhất phân đôi: Gồm 2 tiếng sát nhau, thường nghe rõ ở vùng mỏm tim hoặc phía trong đường giữa xương đòn lên sườn 5 bên trái. Đây là hiện tượng do các van nhĩ thất đóng không đồng đều và thường gặp ở người khỏe mạnh, tim hay kích động hoặc người mắc các bệnh tim.
• Tiếng thứ hai phân đôi sinh lý: Nghe rõ ở khoảng liên sườn 2 hoặc 3 bên trái vào cuối thời gian thở vào, không nghe thấy thường xuyên.
• Tiếng clắc mở van 2 lá: Đây là tiếng thêm vào tiếng thứ hai, có thể nghe giống như tiếng clắc, âm sắc khô. Thường nghe rõ ở khoảng liên sườn 4, 5 trái ở vùng trong mỏm tim và đôi khi cũng nghe được ở đáy tim. Âm thanh này có giá trị trong việc chẩn đoán bệnh hẹp van 2 lá, một tình trạng phát sinh do van 2 lá bị xơ cứng và khi mở ra, các lá van tách khỏi nhau tạo thành tiếng clắc.
• Tiếng ngựa phi: Đây là nhịp tim có 3 tiếng, trong đó có một tiếng nhỏ thêm vào ở thời kỳ tâm trương. Tiếng ngựa phi thường nghe rõ ở vùng trong mỏm tim hoặc mỏm tim khi người bệnh nằm nghiêng bên trái. Nếu tiếng ngựa phi phát ra từ tâm thất phải bị suy, thì sẽ nghe rõ ở cạnh mỏm ức. Nếu tiếng ngựa phi phát ra từ tâm thất trái bị suy, thì sẽ nghe rõ ở mỏm tim. Tiếng ngựa phi thường đi kèm với nhịp tim nhanh và là một dấu hiệu cho thấy suy tâm thất, một dự đoán xấu, đặc biệt nếu là suy tâm thất trái. Một số bệnh dẫn tới suy tâm thất trái gồm: tăng huyết áp, hở lỗ động mạch chủ, hẹp lỗ động mạch chủ, thấp tim, viêm thận cấp và mãn tính, viêm và phồng động mạch chủ do giang mai.

3.2 Âm thanh tiếng tim

Âm thanh của tim được tạo ra do quá trình đóng mở các van trong tim. Thông qua việc nghe tiếng tim, ta có thể nhận biết hai âm thanh chính:

• Tiếng tim thứ nhất: Tiếng này được tạo ra do đóng các van 2 lá, 3 lá trong giai đoạn tâm thu. Tiếng thứ nhất có âm thanh trầm và kéo dài.
• Tiếng tim thứ hai: Tiếng này được tạo ra do đóng các van động mạch chủ và động mạch phổi. Tiếng thứ hai có âm thanh thanh hơn và gọn hơn so với tiếng thứ nhất. Âm thanh này thường nghe rõ hơn ở đáy tim.
• Tiếng tim thứ ba: Ở một số trẻ em và thanh niên, đôi khi nghe thấy tiếng thứ ba sau tiếng thứ hai. Tiếng thứ ba là tiếng tim sinh lý do máu dồn mạnh từ nhĩ xuống thất ở thời kỳ đầu tâm trương.
• Tiếng tim thứ tư: Đây là tiếng hiếm gặp. Tiếng tim thứ tư còn được gọi là tiếng tâm nhĩ và có thể ghi lại được trên tâm thanh đồ.

Bạn có thể xem chi tiết bài viết tại hefc.edu.vn.