Tìm hiểu về núi Đại Hải và tổ quán Tây Sơn
Núi Đại Hải là một ngọn núi nằm ở Nghệ An. Theo một cuốn sách ghi chép năm 2004 của nhà nghiên cứu Bùi Dương Lịch, núi Đại Hải có tên gọi này vì núi này cách biển Ngư khoảng năm sáu mươi dặm về phía đông. Khu vực này trước đây là đất của huyện Chân Lộc và được bao phủ bởi cát bồi. Núi Đại Hải còn được xem là tổ quán của Tây Sơn Nguyễn Nhạc, tổ 4 đời của ông di cư đến trại Tây Sơn, thuộc huyện Phù Ly, phủ Quy Nhơn.
Nghiên cứu di sản Hán Nôm
Trên địa bàn xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên, có ba làng là Thái Xá, Chi Nê và Tiên Linh. Khu vực này còn có nhiều di sản Hán Nôm như sắc phong, gia phả, câu đối… Các dòng họ ở Thái Xá, như họ Hồ, đã sống yên bình suốt nhiều triều đại. Tuy nhiên, so với hai làng Chi Nê và Tiên Linh, Thái Xá lại không tìm thấy bất kỳ di sản nào từ triều Vua Quang Trung trở về trước.
Khảo sát truyền tụng dân gian và dấu vết lịch sử
Ở xã Hưng Đạo, trong địa phận làng Thái Xá cũ, vẫn còn tồn tại nhiều truyền tụng liên quan đến tổ tiên Vua Quang Trung. Mặc dù những truyền tụng này không phải là lịch sử chính thức, nhưng chúng có giá trị để củng cố chứng cứ lịch sử. Một trong số những truyền tụng này kể về việc Vua Gia Long đã triệt hạ làng Thái Xá và dân làng bị dồn đến một khu đất mới phía tây núi Thai, thuộc địa phận huyện Nam Đàn, và đặt tên là làng Hữu Biệt.
Ngoài ra, còn có các giai thoại về mộ tổ Vua Quang Trung. Truyền thuyết cho biết rằng trên núi Độc Lôi, một nhánh của núi Thai có một khu đất phẳng gọi là Động Bằng, nơi Vua Quang Trung đã chọn để cải táng mộ Tổ. Tuy nhiên, vị trí mộ thật không ai biết chính xác.
Tổ tiên Vua Quang Trung là Hồ Thế Viêm
Có nhiều giả thiết về tổ tiên Vua Quang Trung, nhưng theo một giả thiết, người tổ tiên của Vua là Hồ Thế Viêm. Theo sách Trầm tích văn hóa Hưng Nguyên của nhà nghiên cứu Hán Nôm Thái Huy Bích, dòng họ Hồ là một dòng họ nổi tiếng ở huyện Hưng Nguyên. Hồ Thế Viêm là tổ năm đời của Vua Quang Trung và được cho là sinh đời triều Lê Trung Hưng.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điểm mơ hồ và chưa được xác minh chính xác về nguồn gốc tổ tiên của Vua Quang Trung.
HEFC đã chỉnh sửa bài viết trích từ cuốn sách Trầm tích văn hóa Hưng Nguyên của Nhà nghiên cứu Hán Nôm Thái Huy Bích. Bạn có thể tìm hiểu thêm về di sản và các khóa học tại trang web HEFC.
