Văn Miếu Quốc Tử Giám là một quần thể di tích văn hóa lịch sử quan trọng của Việt Nam. Đây không chỉ là nơi ghi dấu những dấu ấn văn hóa, lịch sử, mà còn là điểm đến của rất nhiều sinh viên và học sinh đến để cầu may mắn trong kỳ thi cử và học tập. Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu và chia sẻ những kinh nghiệm tham quan Văn Miếu – Quốc Tử Giám đầy đủ nhất để bạn có thể tham khảo và dễ dàng tham quan di tích nổi tiếng này ở Hà Nội.

Văn Miếu Quốc Tử Giám ở đâu?

• Địa chỉ: 58 Quốc Tử Giám, Đống Đa, Hà Nội
• Chỉ đường tới Văn Miếu

Văn Miếu nằm ở quận Đống Đa, Hà Nội, ngay giữa 4 phố chính là Nguyễn Thái Học, Tôn Đức Thắng, Văn Miếu và Quốc Tử Giám. Khi bạn đến Hà Nội, đừng quên ghé thăm điểm đến văn hóa này.

Nếu bạn xuất phát từ Hồ Gươm, hãy đi theo đường Lê Thái Tổ, rẽ phải vào đường Tràng Thi, đi về phía đường Cửa Nam, Nguyễn Khuyến và rẽ trái vào đường Văn Miếu. Lưu ý, Hà Nội có rất nhiều đường một chiều, đặc biệt là xung quanh khu vực Văn Miếu, vì vậy hãy để ý để tránh vi phạm luật giao thông nhé.

Nếu bạn đi bằng xe bus, hãy chọn các tuyến sau để có điểm dừng gần khu vực này: 02, 23, 38, 25, 41.

Giá vé vào cửa

Hiện nay, để tham quan Văn Miếu Quốc Tử Giám, bạn phải mua vé vào cổng. Giá vé cho người lớn là 20.000đ và vé trẻ em là 10.000đ. Đây là mức giá rất phải chăng và áp dụng cho cả khách du lịch trong nước và quốc tế.

Lịch sử Văn Miếu Quốc Tử Giám

Văn Miếu được xây dựng vào năm 1070 dưới thời vua Lý Thánh Tông. Đây là nơi thờ cúng Khổng Tử, Chu Công và Tứ phối. Vào năm 1076, vua Lý Nhân Tông cho xây thêm Quốc Tử Giám bên cạnh, đó là trường đại học dành riêng cho con vua và các gia đình quý tộc.

Vào thời vua Trần Thái Tông, Quốc Tử Giám đã được đổi tên thành Quốc học viện và mở cửa đón nhận cả con cái của nhân dân thường dân có tài năng.

Sau đó, Quốc Tử Giám đã trở thành Văn Miếu của trấn Bắc Thành, và sau đó lại đổi tên thành Văn Miếu Hà Nội.

Kiến trúc của Văn Miếu Quốc Tử Giám

Quần thể di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám nằm trong khuôn viên rộng 54331 m2 và bao gồm nhiều công trình kiến trúc đa dạng. Toàn bộ khuôn viên được bao quanh bởi những bức tường gạch. Sau nhiều lần tu sửa, quần thể di tích này bao gồm Hồ Văn, Văn Miếu môn, Đại Trung môn, Khuê Văn Các, giếng Thiên Quang, bia tiến sĩ, Đại Thành môn và nhà Thái Học.

Trong khuôn viên, có nhà giảng dạy ở phía đông và tây với mỗi dãy có 14 gian. Phòng học của học sinh tam xá cũng có ba dãy, mỗi dãy 25 gian và mỗi gian chứa 2 người. Tất cả kiến trúc hiện tại ở Văn Miếu đều là kiến trúc thời đầu nhà Nguyễn. Quần thể kiến trúc Văn Miếu – Quốc Tử Giám được tổ chức theo trục Bắc Nam và mô phỏng tổng thể quy hoạch của Văn Miếu thờ Khổng Tử ở Trung Quốc, nhưng đơn giản hơn và tuân thủ phong cách nghệ thuật dân tộc.

Phía trước Văn Miếu có một hồ lớn được gọi là hồ Văn Chương, trước đây được gọi là Thái Hồ. Trong hồ có gò Kim Châu, trước đây có lầu để ngắm cảnh. Ngoài cổng chính, có tứ trụ và hai bên cổng có bia “Hạ Mã”. Xung quanh khu vực này, có tường cao bao quanh. Cổng Văn Miếu được xây dạng Tam quan, trên có chữ “Văn Miếu Môn” viết bằng chữ Hán cổ. Bên trong Văn Miếu được chia thành 5 khu vực riêng biệt, mỗi khu vực có tường ngăn cách và cổng để di chuyển giữa chúng.

Các khu tham quan ở Văn Miếu Quốc Tử Giám

Cổng chính của Văn Miếu được xây dạng Tam quan, trên có chữ “Văn Miếu Môn” viết bằng chữ Hán cổ. Văn Miếu có tường bao quanh xây bằng gạch. Bên trong còn có những bức tường chia đôi tạo thành 5 khu vực riêng biệt, mỗi khu vực có tường ngăn cách và cổng để di chuyển giữa chúng.

Khu thứ nhất

• Bắt đầu từ cổng chính Văn Miếu Môn đi qua cổng Đại Trung Môn, hai bên có các cửa nhỏ là Thành Đức Môn và Đạt Tài Môn.

Khu thứ hai

• Từ Đại Trung Môn, đi vào Khuê Văn các. Khuê Văn các là một công trình kiến trúc nhỏ không quá to lớn nhưng cân đối và đẹp mắt. Kiến trúc này gồm 4 trụ gạch vuông (85cm x 85cm) ở dưới để chống tầng gác phía trên, và có những cấu trúc gỗ rất đẹp.

• Phía trên có 4 cửa hình tròn, hàng rào nhỏ và sơn đỡ mái bằng gỗ đơn giản và tự nhiên. Mái ngói được chồng hai lớp, tạo thành công trình 8 mái, gờ mái và mặt mái phẳng.

• Tầng gác là một lầu vuông tám mái, hai bên tường gác có cửa sổ tròn hình mặt trời tỏa sáng. Hai bên phải trái của Khuê Văn các là Bi Văn Môn và Súc Văn Môn dẫn vào hai khu nhà bia Tiến sĩ.

• Khuê Văn các ở Văn Miếu Quốc Tử Giám được công nhận là biểu tượng của thành phố Hà Nội.

Khu thứ ba

• Khu này bao gồm hồ nước Thiên Quang Tỉnh (nghĩa là giếng soi ánh mặt trời), có hình vuông. Hai bên hồ là khu nhà bia tiến sĩ. Mỗi tấm bia được làm bằng đá, khắc tên các vị thi đỗ tiến sĩ. Các bia được đặt trên lưng rùa đá. Hiện vẫn còn 82 tấm bia của những khoa thi từ năm 1442 đến năm 1779. Đây là những di vật quý giá của khu di tích.

Khu thứ tư

• Khu thứ tư là trung tâm của Văn Miếu, gồm hai công trình lớn song song và liền kề nhau. Tòa nhà phía ngoài là Bái đường, và tòa nhà phía trong là Thượng cung. Đây là khu vực thờ cúng Khổng Tử và Tứ Phối (Nhan Tử, Tăng Tử, Tử Tư, Mạnh Tử).

Khu thứ năm

• Đây là khu nhà Thái Học. Trước đây, trường Quốc Tử Giám ở Hà Nội đã bị đóng cửa, và nhà Thái Học đã được chuyển đổi để thờ cúng các vị vua Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lê Thánh Tông và Chu Văn An, nhà thờ thân phụ của Khổng Tử. Tuy nhiên, khu nhà này đã bị phá hủy trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp. Khu nhà Thái Học mới được xây dựng lại vào năm 1999 bởi thành phố Hà Nội. Trong khu thứ năm này còn có nhà Tiền đường – Hậu Đường.

Ý nghĩa của Văn Miếu Quốc Tử Giám

Văn Miếu – Quốc Tử Giám không chỉ là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, mà còn là một ngọn nến luôn sáng ngời, tỏa sáng truyền thống hiếu học của người Việt. Khi bạn đến đây, bạn sẽ nhận được động lực mới từ những bảng vàng rực rỡ của các vị tiền bối, nạp vào nguồn năng lượng tràn đầy để tự tin hơn trong hành trình học tập và khám phá tri thức nhân loại.

Bên cạnh đó, hiện nay Văn Miếu – Quốc Tử Giám còn là nơi tổ chức hội thơ, trao giải thưởng cho những học sinh xuất sắc và cũng là điểm tham quan nổi tiếng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước khi đến Hà Nội. Đồng thời, đây cũng là nơi nhiều người dân thủ đô tìm đến trong những ngày tết truyền thống, với hy vọng năm mới an lành, hoặc trong những kỳ thi quan trọng của đất nước, với niềm tin đỗ đạt của các sĩ tử.

Lưu ý khi tham quan

• Hãy tôn trọng di tích và tuân thủ các quy định của đơn vị quản lý di tích. Đừng gây hại cho hiện vật và cảnh quan di tích. Không chạm vào rùa, viết, vẽ trên bia tiến sĩ…
• Khi đến Văn Miếu, hãy mặc quần áo sạch sẽ và gọn gàng. Tránh mặc váy hoặc quần ngắn quá, trang phục hở hang hoặc trang phục ngủ. Không hút thuốc, đội nón hoặc mũ trong khu vực Điện thờ, nhà trưng bày…
• Hãy sống văn minh khi thăm tự: Không có hành vi thiếu văn hóa, nói tục, gây rối trật tự an ninh. Hãy thể hiện thái độ đúng mực khi thực hiện các nghi thức, chỉ thắp một nén hương. Hãy dâng lễ và thắp hương đúng nơi quy định.
• Cấm sử dụng quyền tự do tín ngưỡng để thực hiện các hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc, lừa đảo…
• Giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường: Không leo tường, leo cây, bẻ cành, hái hoa, giẫm lên thảm cỏ, câu cá, bơi lội, vứt rác bừa bãi. Không mang vũ khí, chất nổ, chất dễ cháy vào khu di tích.
• Đậu xe đúng nơi quy định và tự quản lý tài sản để tránh mất mát.
• Mọi hoạt động quay phim tại Văn Miếu Quốc Tử Giám chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý của lãnh đạo khu di tích.

Trải qua nhiều biến cố lịch sử, một số kiến trúc ở Văn Miếu đã bị phá hủy. Tuy nhiên, Văn Miếu – Quốc Tử Giám vẫn được xem là biểu tượng của học thuật và văn hóa Việt Nam. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về di tích lịch sử và văn hóa đặc biệt này của thủ đô.

Các bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về Văn Miếu Quốc Tử Giám tại HEFC.