Bạn đã bao giờ nghe về tử cung chưa? Đó là một cơ quan quan trọng trong hệ thống sinh sản của phụ nữ. Trong chu kỳ kinh nguyệt hay trong thời kỳ mang bầu, tử cung đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng. Bạn đã sẵn sàng khám phá thêm về cơ quan này chưa? Hãy đọc bài viết dưới đây nhé!
Tử cung là gì?
Tử cung, gọi là dạ con, là một cơ quan trong hệ thống sinh sản của phụ nữ, có hình dạng giống quả lê lộn ngược. Bình thường, tử cung dài khoảng 6-8cm, độ dày khoảng 2-3cm, chiều rộng khoảng 4-5cm. Tuy nhiên, kích thước có thể thay đổi tại từng giai đoạn của cuộc sống, đặc biệt là khi mang thai.
Theo BS.CKI Mẫu Thị Mai Ngân, một bác sĩ tại Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, tử cung không chỉ là nơi trứng thụ tinh và phát triển thành thai nhi, mà còn có nhiều vai trò quan trọng với sức khỏe phụ nữ.
Tử cung nằm ở đâu trong cơ thể phụ nữ?
Bạn có thắc mắc tử cung nằm ở đâu trong cơ thể không? Tử cung nằm giữa xương chậu, phía sau bàng quang và phía trước trực tràng, được nối với âm đạo thông qua cổ tử cung. Vị trí của tử cung có thể thay đổi trong suốt cuộc đời phụ nữ, đặc biệt là khi mang thai.
Cấu tạo của tử cung
Tử cung bao gồm các bộ phận sau:
1. Đáy tử cung
Là phần trên cùng của tử cung, có hình dạng cong và khá rộng. Đáy tử cung có sừng ở hai bên, và là nơi vòi trứng thông với tử cung.
2. Thân tử cung
Là phần chính của tử cung, có cấu tạo gồm 3 lớp cơ là cơ dọc, cơ vòng và cơ đan chéo. Mỗi lớp cơ có vai trò riêng, trong đó, cơ đan chéo có chức năng co bóp và cầm máu sau khi nhau thai bong ra trong quá trình sinh con.
Bên trong tử cung có một lớp màng nhầy được gọi là nội mạc tử cung. Độ dày của lớp nội mạc này sẽ thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Trứng sau khi thụ tinh sẽ bám vào lớp nội mạc này và phát triển thành phôi thai. Khi không có quá trình thụ tinh xảy ra, lớp nội mạc sẽ bong ra và được đưa ra ngoài cơ thể dưới dạng kinh nguyệt.
3. Eo cổ tử cung
Là phần kết nối giữa tử cung và cổ tử cung, nên khá hẹp.
4. Cổ tử cung
Là phần nằm thấp nhất của tử cung và kết nối với âm đạo. Trong lòng cổ tử cung có một lớp dịch nhầy mịn, giúp tinh trùng dễ dàng di chuyển vào trong tử cung để gặp trứng và thụ tinh.
Cổ tử cung bao gồm 3 phần là lỗ trong, lòng ống và lỗ ngoài. Trong đó:
- Lỗ trong: Là phần bên trong của cổ tử cung dẫn đến tử cung.
- Lòng ống: Ống có dạng hình trụ nối tử cung với âm đạo.
- Lỗ ngoài: Là phần thấp nhất của cổ tử cung, nối cổ tử cung với âm đạo.
Vai trò của tử cung
Tử cung là cơ quan quan trọng nhất trong hệ thống sinh sản của phụ nữ với nhiều vai trò quan trọng, bao gồm:
- Hỗ trợ lưu lượng máu đến buồng trứng.
- Hỗ trợ các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể như âm đạo, trực tràng và bàng quang.
- Kích hoạt cảm giác hứng khói trong quan hệ tình dục.
- Trong thai kỳ, tử cung còn có những vai trò quan trọng khác:
- Đón nhận và giữ trứng đã thụ tinh, để phôi thai phát triển.
- Nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ.
- Tăng kích thước theo phát triển của thai.
Kích thước của tử cung
Mỗi phụ nữ sẽ có kích thước tử cung khác nhau, không ai giống ai. Tuy nhiên, có một giới hạn gọi là kích thước tử cung bình thường. Với phụ nữ chưa từng mang thai, tử cung nhỏ hơn so với người đã từng mang thai.
Khi mới sinh ra, kích thước tử cung ở bé gái rất nhỏ chỉ khoảng một quả trứng gà. Đến độ tuổi sinh nở, khi chưa mang thai, tử cung sẽ lớn hơn nhưng không to hơn một trái lê. Thông thường là rộng khoảng 4-5cm, dài khoảng 6-8cm và dày khoảng 2-3cm.
Khi mang thai, tử cung sẽ thay đổi kích thước theo tuổi thai. Ở 3 tháng đầu thai kỳ, tử cung sẽ có kích thước nhỏ như một trái cam và tăng dần khi thai nhi lớn lên. Đến tuần thứ 12, tử cung sẽ vượt ra ngoài khung chậu. Trong 3 tháng giữa thai kỳ, tử cung sẽ tăng rõ rệt và không thể nằm trong khung chậu nữa, mà phát triển lên vùng ngực và vú. Cuối cùng, ở 3 tháng cuối thai kỳ, tử cung sẽ tăng rất nhiều, từ kích thước một quả cam lên đến một quả dưa hấu.
Sau khi sinh con, tử cung sẽ thu nhỏ dần để trở về kích thước ban đầu. Thông thường, quá trình này mất khoảng 6-8 tuần.
Tử cung thay đổi như thế nào khi mang thai?
Ngoài việc thay đổi kích thước, tử cung còn trải qua một loạt các thay đổi khác để hỗ trợ quá trình mang thai, bao gồm:
1. Sự phát triển của hoàng thể
Hoàng thể là một cấu trúc nhỏ hình thành khi trứng được thụ tinh, tạo ra một lớp màng bảo vệ quanh phôi thai và giải phóng hormone Progesterone quan trọng trong thai kỳ. Ngoài ra, hoàng thể còn hỗ trợ sự phát triển của lớp niêm mạc và thành tử cung.
2. Hình thành bánh nhau
Trong thai kỳ, tử cung sẽ giúp hình thành bánh nhau để hỗ trợ và nuôi dưỡng thai nhi. Bánh nhau sẽ sản xuất hormone Estrogen và Progesterone để thay đổi kích thước và vị trí của tử cung.
3. Phát triển mạch máu
Trong khoảng thời gian từ tháng thứ nhất khi mang thai, các mạch máu trong niêm mạc tử cung sẽ phát triển, làm dày lớp niêm mạc tử cung và cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hỗ trợ sự phát triển của thai nhi.
4. Cổ tử cung mềm hơn
Từ tuần thứ 4 của thai kỳ trở đi, cổ tử cung sẽ bắt đầu đổi màu và hình thành một nút dịch nhầy để giữ tử cung ở đúng chỗ, tránh nhiễm trùng từ bên ngoài.
5. Thay đổi ở các dây chằng
Trong suốt thai kỳ, tử cung sẽ có rất nhiều dây chằng để giữ tử cung ổn định và cho thai nhi di chuyển trong lòng tử cung. Điều này có thể gây áp lực lên dây chằng và khiến mẹ bầu cảm thấy đau ở bụng và vùng háng. Tuy nhiên, đây là hiện tượng bình thường và sẽ biến mất sau khi sinh con, nên không cần quá lo lắng.
Một số bệnh lý thường gặp
Có một số bệnh lý thường gặp có thể ảnh hưởng và tổn thương tử cung nếu không được chăm sóc và bảo vệ đúng cách. Đây là một số bệnh lý phổ biến:
- Sa tử cung: Tình trạng tử cung lệch khỏi vị trí ban đầu, sa xuống gần đến bàng quang. Thường gặp ở phụ nữ sau sinh hoặc phụ nữ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh do sự suy yếu của hệ thống cơ và dây chằng.
Mặc dù không nguy hiểm nhiều, nhưng bệnh lý này cũng ảnh hưởng đến chất lượng sống của phụ nữ. Trong một số trường hợp, việc can thiệp phẫu thuật có thể được thực hiện để cải thiện chức năng và chất lượng sống. Để biết thêm thông tin và được đánh giá mức độ sa cũng như chỉ định điều trị phù hợp, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Lạc nội mạc tử cung: Các mô trong tử cung xuất hiện bên ngoài tử cung, gây đau bụng và khó thụ thai.
- U xơ tử cung: Đây là khối u lành tính do tác động của hormone Estrogen. Bạn sẽ cảm thấy đau nhức và khó chịu ở vùng bụng và có xuất huyết bất thường giữa chu kỳ kinh nguyệt.
- Lộ tuyến tử cung: Đây là tình trạng ngứa và đau âm hộ trong và sau quan hệ tình dục.
- Polyp tử cung: Là những khối u xuất hiện trong tử cung, có thể lành tính hoặc ác tính. Các triệu chứng phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
- Ung thư tử cung: Đây là một căn bệnh nguy hiểm do virus HPV gây ra hoặc là biến chứng của các bệnh phụ khoa khác. Nó ảnh hưởng đến khả năng mang thai và có thể di căn sang cơ quan khác.
Lời khuyên của bác sĩ để tử cung luôn khỏe mạnh
Để bảo vệ tử cung và đảm bảo sức khỏe sinh sản của mình, bạn hãy lưu ý những điều sau:
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là trái cây, rau củ và các thực phẩm giàu vitamin B, chất xơ.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đặc biệt trong thời gian kinh nguyệt.
- Tập luyện thể dục đều đặn để lưu thông máu và tăng sức đề kháng.
- Giữ tâm trạng thoải mái, sống vui vẻ và tích cực.
- Thăm khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng để được chẩn đoán và điều trị kịp thời nếu có bất thường.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tử cung – cơ quan quan trọng trong hệ thống sinh sản của người phụ nữ. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn thêm, hãy liên hệ với Trung tâm Sản Phụ khoa của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa sẽ chăm sóc sức khỏe của bạn một cách tốt nhất!
Đặt lịch khám và tư vấn ngay bây giờ bằng cách liên hệ:
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cam kết cung cấp chăm sóc cao cấp cho sức khỏe sinh sản của phụ nữ, với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại.
Rất mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu thêm về tử cung và quan tâm đến sức khỏe sinh sản của mình! Hãy luôn yêu quý và chăm sóc tử cung thật tốt nhé!
———————
Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc tư vấn của bác sĩ.
Để được tư vấn chi tiết và xác định tình trạng sức khỏe cụ thể, bạn hãy liên hệ đến Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh: https://www.hefc.edu.vn/
