Ở Việt Nam, không gian thờ cúng từ lâu đã trở thành những nơi trang nghiêm và thanh tĩnh, nơi mà chúng ta tỏ lòng thành kính đối với tổ tiên và cầu mong những vị thần linh bảo vệ và mang lại may mắn cho gia đình. Khi chuyển nhà hoặc thay đổi vị trí, việc lựa chọn một vị trí thờ cúng phù hợp là rất quan trọng. Thờ cúng ông táo ở bếp hay trên bàn thờ phải đẹp tâm linh và mang lại nhiều may mắn, tài lộc cho gia đình.
I – Những điều cần lưu ý khi chọn vị trí thờ cúng ông táo ở bếp hoặc trên bàn thờ gia tiên
– Vì sao cần lựa chọn vị trí thích hợp để thờ cúng ông táo?
- Thờ cúng đã được duy trì từ rất lâu nhằm tạo ra một không gian linh thiêng và đem lại may mắn, sự gần gũi và giản dị trong cuộc sống. Chọn một vị trí thờ cúng ông táo phù hợp là rất quan trọng để kích tài vận và thu hút nhiều tài lộc cho gia đình.
– Khi cúng ông táo, nếu bạn không có bàn thờ tạo quân riêng, bạn nên thắp hương ở khu vực bàn thờ thần linh hoặc bàn thờ gia tiên thay vì cúng trong khu vực bếp.
- Theo người ta, cúng ông táo là một tập tục dân gian, là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt, vì vậy không có tài liệu nào quy định cụ thể về việc này. Nhiều người tỏ ra băn khoăn về việc cúng ông táo ở đâu, trong nhà hay dưới bếp?
- Theo nhà nghiên cứu văn hóa PGS.TS Trần Lâm Biền, mâm cỗ cúng ông táo phải được đặt ở một nơi riêng. Các gia đình có thể tiến hành lễ cúng ông táo trong nhà, dưới bếp, hoặc ngoài khu vực vỉa hè, tùy theo phong tục tập quán của từng vùng miền.
- Theo chuyên gia phong thủy Phạm Cương, trong lễ cúng ông táo, nếu bạn có bàn thờ tạo quân (thường đặt gần bếp), bạn nên thắp hương trên bàn thờ này. Nếu không có bàn thờ tạo quân riêng, bạn nên thắp hương trên bàn thờ thần linh hoặc gia tiên thay vì cúng trong khu vực bếp. Từ xưa đến nay, bàn thờ luôn được xem như một cầu nối giữa thế giới âm dương, giữa người sống và thần linh.
II – Ngày đưa ông táo về trời
Theo phong tục truyền thống của người Việt, vào ngày 23 tháng Chạp, mọi người thường tổ chức lễ để tiễn ông táo về trời, hi vọng ông sẽ báo cáo những điều tốt đẹp về gia đình trong năm qua.
III – Lễ vật khi cúng ông công ông táo bao gồm những gì?
Lễ vật khi cúng ông công ông táo gồm:
- Mũ ông công ba cỗ hay ba chiếc: Hai chiếc mũ nam và một chiếc mũ nữ. Mũ của ông công thường có hai cánh, còn mũ của ông táo không có cánh. Nhiều người chỉ cúng một chiếc mũ ông công (có hai cánh) để tượng trưng.
- Một bộ áo quần, đôi hia, áo mũ bằng giấy
- Tiền vàng, bạc
- Các đồ cúng khác: hương, đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi.
- Cá chép: Tượng trưng cho phương tiện di chuyển của ông công, ông táo. Bạn có thể sử dụng cá chép giấy hoặc cá chép thật. Thường ở miền Bắc, người ta còn cúng một con cá chép sống thả trong chậu nước để biểu trưng cho “cá chép hóa rồng”, trong khi ở Nam Bộ thì thường sử dụng cá chép giấy nhiều hơn.
IV – Mâm cúng ông táo đơn giản
– Mâm cúng ông táo về trời bao gồm những gì?
– Một mâm cúng (tuỳ thuộc vào vùng miền và văn hoá địa phương).
Mâm cúng ông táo cơ bản gồm:
- Thịt heo luộc hoặc Gà luộc
- Đĩa rau luộc
- Hành muối
- Xôi gấc
- Giò heo
- Canh mọc
- Cá chép nướng hoặc cá chép cuộn xôi gấc
- Trái cây tươi, trà, rượu, cau trầu,…
V – Bài cúng đưa ông táo về trời:
Bài cúng đưa ông táo về trời số 1 (Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam, NXB Văn hóa Thông tin):
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là:……………
Ngụ tại:……………
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con sẽ sắp xếp hương hoa phẩm, mặc áo mũ, dâng tôn thần. Thắp hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiện lên trước mặt để thụ hưởng lễ vật.
Xin Ngài gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua của gia chủ chúng con.
Xin Ngài ban phước lộc, phù hộ cho toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ, sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con kính mời Ngài độ trì phù hộ.
Nam mô A di đà Phật! (3 lần)
Bài cúng đưa ông táo về trời số 2:
Nam Mô A Di Đà Phật!
Kính lạy Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân!
Tín chủ con là:……………
Ngụ tại:……………
Vào ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con sẽ sắp xếp hương hoa phẩm, mặc áo mũ, thực hiện lễ cung trần, dâng hiến Tôn Thần, và thắp nén Tâm Hương.
Chúng con kính mời:
Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân hãy hiện lên trước mặt để thụ hưởng lễ vật.
Theo lệ cũ, Ngài là vị chủ, Ngũ Tự Gia Thần, soi xét trái tim chúng con, chứng giám ông công, ông táo.
Cầu mong Tôn Thần gia ân, xá tội cho mọi sai phạm của gia chủ trong năm qua.
Nguyện xin Tôn Thần ban phước, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.
Chúng con kính thành tâm cầu xin, chứng giám.
Cẩn cáo.
VI – Một số lưu ý khi cúng ông công ông táo
Hãy đảm bảo có đầy đủ lễ vật và bài cúng ông công ông táo chuẩn. Tuy nhiên, khi tiến hành cúng Táo quân, bạn cũng phải chú ý những điều sau:
Hãy thực hiện lễ trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp.
Theo quan niệm truyền thống, sau 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp, các ông công sẽ về trời. Vì vậy, lễ cúng phải được tiến hành trước thời gian này để không bị trễ. Bạn có thể cúng vào tối ngày 22 tháng Chạp hoặc sáng ngày 23 tháng Chạp (trước 12 giờ trưa) là tốt nhất!
Không đặt mâm cúng dưới khu vực bếp.
Ông công được coi là người quản lý nhà cửa và bếp núc, nên nhiều gia đình đã đặt mâm cúng dưới bếp. Tuy nhiên, để phù hợp với phong tục và quy tắc thờ cúng của dân ta, ông công phải được thờ phụng trên bàn thờ gia tiên trong nhà thay vì trong khu vực bếp.
Không xin tài lộc, sung túc trong khi cúng ông công ông táo.
Ông công lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về những chuyện lớn xảy ra trong năm dưới thế giới. Vì vậy, bạn chỉ nên cầu xin ông công báo cáo những điều tốt lành với Ngọc Hoàng.
Không ném, thả cá chép từ trên cao xuống.
Nhiều người thường thả cá chép từ cầu hoặc ném cá chép ra xa để chúng đi nhanh hơn. Tuy nhiên, điều này không chỉ khiến mất ý nghĩa tâm linh mà còn gây chết cá. Bạn nên thả cá chép vào mép sông, hồ và nhớ vứt túi nilon đúng nơi quy định để bảo vệ môi trường.
Biên tập: HEFC – Trang web học tiếng Anh
