Phương Pháp Dạy Học Tích Cực Là Gì

Tại sao lại cần phương pháp dạy học tích cực?

Phương pháp dạy học tích cực là một phương pháp giáo dục đã được áp dụng từ lâu. Bằng cách đề cao tính sáng tạo và tính chủ động của học sinh, phương pháp này khuyến khích học sinh tự tìm hiểu, thảo luận và tìm ra cách giải quyết vấn đề hiệu quả. Như vậy, phương pháp này tập trung vào việc sử dụng tư duy sáng tạo của học sinh và giáo viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn và mở đầu cho các vấn đề.

Để áp dụng phương pháp dạy học tích cực, giáo viên cần có kiến thức chuyên môn sâu, sự tự tin và nhiệt huyết trong công việc giảng dạy.

Đổi mới phương pháp dạy học hiệu quả

Phương pháp dạy học hiện đại là sự chuyển đổi từ việc tập trung vào nội dung chương trình sang tập trung vào năng lực của học sinh. Điều này có nghĩa là thay vì quan tâm đến việc học sinh học được gì, chúng ta quan tâm đến việc học sinh có thể áp dụng được kiến thức đó vào thực tế.

Để làm được điều này, giáo viên cần thay đổi phương pháp dạy học. Chúng ta cần từ bỏ cách dạy truyền thụ một chiều và thay vào đó là những phương pháp học mới nhằm rèn luyện kỹ năng, áp dụng kiến thức và phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh.

Dạy học tích cực là gì?

Dạy học tích cực là cách nói về phương pháp dạy học giáo dục, là cách dạy học theo hướng khuyến khích tính tư duy, sáng tạo và tích cực của học sinh.

Phương pháp dạy học tích cực tập trung vào nhiều hoạt động khác nhau trong quá trình học tập và phát triển tính sáng tạo của học sinh. Chú ý rằng, phương pháp này tập trung vào việc khai thác tính tích cực của người học và giáo viên sẽ sử dụng các kỹ thuật dạy học tích cực để đạt được hiệu quả cao nhất.

Tuy nhiên, để áp dụng phương pháp dạy học tích cực, giáo viên cần phải nỗ lực nhiều hơn so với phương pháp dạy học truyền thụ. Giáo viên cần có sự tự tin, kiến thức chuyên môn và nhiệt huyết trong quá trình dạy học.

Ý nghĩa của phương pháp dạy học tích cực

Phương pháp dạy học tích cực là phương pháp giảng dạy mà giáo viên sẽ khơi gợi, truyền đạt nội dung và mở rộng vấn đề để học sinh thảo luận và đưa ra quan điểm của mình. Đồng thời, phương pháp này giúp học sinh xác định điểm mấu chốt và những vấn đề liên quan. Phương pháp này tạo nền tảng cho việc học sinh tự tìm tòi và suy nghĩ, với giáo viên chỉ là người dẫn dắt mở đầu các vấn đề cho học sinh.

Top 10 phương pháp dạy học tích cực hiện nay

1. Phương pháp vấn đáp

Phương pháp vấn đáp là một lựa chọn phổ biến trong công tác dạy học. Sau khi học sinh tiếp thu kiến thức, họ sẽ được kiểm tra bằng cách trả lời câu hỏi từ giáo viên hoặc cùng bạn học thay vì kiểm tra trên giấy như cách truyền thống.

Cần chuẩn bị câu hỏi ban đầu và xem xét sự phù hợp của câu hỏi với yêu cầu.
HEFC

2. Phương pháp dạy học tích cực – đặt và giải quyết vấn đề

Phương pháp giải quyết vấn đề giúp rèn luyện năng lực và đưa ra những giải pháp nhanh chóng. Phương pháp này không chỉ áp dụng trong môi trường học tập mà còn cho môi trường doanh nghiệp, giúp giải quyết công việc và quản lý nhân viên.

Bao gồm các bước: phát hiện vấn đề, nội dung giải quyết vấn đề và giải quyết vấn đề.

3. Phương pháp hoạt động nhóm

Dạy học cho các hoạt động nhóm là cách chia lớp thành các nhóm nhỏ, thực hiện nhiệm vụ và trình bày trước lớp. Phương pháp này phát huy khả năng làm việc nhóm và giao tiếp, hỗ trợ quá trình học tập tập thể, tăng sự tự tin và đánh giá năng lực của học sinh.

Cần thành lập nhóm dựa trên những tiêu chí như: tự nguyện tham gia, năng lực học tập và hỗ trợ giữa các bạn học sinh.

4. Phương pháp dạy học theo dự án

Dạy học theo dự án giúp học sinh thực hiện nhiệm vụ và tạo sản phẩm trực tiếp trên lớp. Phương pháp này có thể phân loại theo chuyên môn giảng dạy, sự tham gia của học sinh và giáo viên, thời gian và nhiệm vụ.

Bao gồm các bước: xác định vấn đề và mục đích, xây dựng kế hoạch, thực hiện dự án, trình bày nội dung và đánh giá chất lượng.

5. Cách giảng dạy – đóng vai

Với phương pháp này, học sinh tự đóng vai trong các tình huống và câu chuyện. Điều này giúp học sinh nhận thức và áp dụng kiến thức học được. Phương pháp này có thể áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau và giúp giải quyết các vấn đề cùng nhóm.

6. Phương pháp khám phá – WEBQUEST

Phương pháp khám phá – WEBQUEST là một phương pháp phổ biến được áp dụng trong đại học và cao đẳng. Học sinh sử dụng công nghệ thông tin để tìm kiếm và tự học tập.

7. Kỹ năng thuyết trình

Kỹ năng thuyết trình là cách trình bày tài liệu trước mọi người. Phương pháp này giúp học sinh ghi nhớ bài giảng nhanh hơn và lâu hơn, nâng cao khả năng giao tiếp và phát triển kỹ năng thực hành.

8. Kỹ thuật dạy học tích cực – Sơ đồ tư duy

Sơ đồ tư duy là việc ghi chú ý chính và trọng tâm của bài học để học sinh tự triển khai nội dung và tư duy ghi nhớ.

9. Phương pháp dạy theo góc

Phương pháp dạy học theo góc là việc tổ chức các góc học tập ở các cách học khác nhau, tạo điều kiện cho học sinh tự lựa chọn và không bị ràng buộc.

10. Phương pháp trò chơi

Phương pháp trò chơi kết hợp các trò chơi nhỏ trong quá trình học tập để ôn lại kiến thức và giải đáp nhanh. Điều này giúp học sinh ghi nhớ thông tin tốt hơn và phát triển khả năng giao tiếp.

Điều kiện tiến hành phương pháp giảng dạy tích cực

Đối với vai trò giáo viên

Giáo viên cần nắm chắc kiến thức, trải qua quá trình đào tạo chuyên môn để thích nghi với thay đổi trong giáo dục, nâng cấp chức năng và nhiệm vụ.

Đối với vai trò học sinh

Học sinh cần xây dựng phẩm chất bản thân, thích nghi với phương pháp dạy học mới, nâng cao tính tự giác và mục tiêu, và đảm bảo trách nhiệm trong các hoạt động nhóm.

Vai trò của nhà trường

Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm triển khai phương pháp dạy học tích cực. Hiệu trưởng cần luôn tôn trọng và đồng tình với những ý kiến đóng góp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy.

Vai trò của sách giáo khoa

Sách giáo khoa cần tập trung vào khía cạnh logic, thực tiễn và phát triển tư duy thông minh của học sinh, thay vì học thuộc và kết luận áp đặt.

Hy vọng những phương pháp dạy học tích cực trên đây sẽ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy và tiếp thu kiến thức mới trong lĩnh vực giáo dục.

HEFC