1. Nền tảng lịch sử
Trong cuộc chiến chống chủ nghĩa tư bản của giai cấp công nhân trên toàn thế giới, Karl Marx đã dự báo rằng việc rút ngắn thời gian làm việc là một trong những nhiệm vụ quan trọng của giai cấp vô sản tại mỗi quốc gia. Tại Hội nghị Quốc tế lần thứ nhất tại Genève (Thụy Sĩ) vào tháng 9 năm 1866, việc đấu tranh cho ngày làm việc 8 giờ đã được coi là một nhiệm vụ quan trọng. Khẩu hiệu “Ngày làm việc 8 giờ” đã nhanh chóng xuất hiện ở Anh, quốc gia đầu tiên có công nghiệp phát triển. Từ những yêu sách chính đáng này của công nhân Anh, phong trào đã lan rộng sang nhiều quốc gia khác như Pháp, Mỹ và các nước khác.
Ở Mỹ, trong thời kỳ này, công nghiệp phát triển mạnh mẽ, biến nước Mỹ thành một trong những nước công nghiệp hàng đầu thế giới vào những năm 1880. Công nhân bị buộc phải làm việc từ 14-18 giờ mỗi ngày, trong khi lương chỉ bằng 1/2 so với công nhân nam và không có ngày nghỉ trong tuần. Trẻ em cũng phải làm việc 12 giờ mỗi ngày trên toàn quốc Mỹ.
Không thể chịu đựng được sự bóc lột tàn bạo từ giai cấp tư sản, công nhân Mỹ đã nổi dậy đòi hỏi tăng lương và giảm giờ làm việc. Phong trào đình công và bãi công đã được hình thành và phát triển, dẫn đến việc thành lập các tổ chức công đoàn đại diện cho công nhân. Năm 1868, chính phủ Mỹ đã áp dụng ngày làm việc 8 giờ trong các cơ quan thuộc chính phủ. Tuy nhiên, các công ty tư nhân vẫn duy trì thời gian làm việc từ 11-12 giờ mỗi ngày, gây căng thẳng cho các công nhân.
Vào ngày 1-5-1886, ở thành phố Chicago (Mỹ), hàng ngàn công nhân đã tổ chức bãi công, biểu tình và tổ chức cuộc diễu hành trên đường phố. Với khẩu hiệu “Ngày làm việc 8 giờ”, phong trào này đã đánh bại chính quyền tư sản và tạo ra ảnh hưởng lớn trên toàn thế giới.
2. Ngày Quốc tế Lao động tại Việt Nam
Ở Việt Nam, trong những năm đầu của thế kỷ XX, khi thực dân Pháp xâm chiếm, nhiều nhà máy và xí nghiệp đã được thành lập. Vào ngày 1-5-1925, công nhân ở Chợ Lớn, công nhân đường sắt Dĩ An và công nhân ở Đà Nẵng đã tổ chức biểu tình ủng hộ Liên bang Xô viết. Cũng trong năm 1925, công nhân Nhà máy đóng tàu Ba Son (Sài Gòn) đã bãi công đòi tăng lương và ủng hộ phong trào đấu tranh của công nhân ở Thượng Hải (Trung Quốc). Đó là những cuộc đấu tranh đầu tiên tại Việt Nam, kết hợp giữa chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế vô sản.
Từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời vào ngày 3-2-1930, vai trò lãnh đạo của công nhân Việt Nam trong cuộc cách mạng đã được xác định. Phong trào đấu tranh vào ngày 1-5-1930 đã khởi đầu cao trào cách mạng Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930-1931. Các nhà máy và xí nghiệp như Nhà máy xe lửa Trường Thi (Vinh), Nhà máy Cưa, Nhà máy diêm Bến Thủy (Nghệ An) đã có hàng ngàn công nhân và thợ thuyền cùng nông dân đòi ngày làm việc 8 giờ và giảm thuế. Đây là những đóng góp to lớn cho cuộc cách mạng cả nước, được lãnh đạo bởi Đảng.
Trong giai đoạn Mặt trận dân chủ Đông Dương (1936-1939), ngày Quốc tế Lao động đã được tổ chức công khai. Đặc biệt, cuộc diễu hành ngày 1-5-1938 tại Hà Nội đã thu hút hơn 25.000 người tham gia. Đây là một trong những cuộc diễn tình lớn nhất trong lịch sử vận động dân chủ tại Việt Nam, thể hiện sức mạnh của người lao động.
Sau khi giành được độc lập, ngày 1-5 đã được công nhận là một ngày lễ chính thức tại Việt Nam từ ngày 18-2-1946. Từ đó, công nhân được nghỉ làm việc và hưởng lương trong ngày Quốc tế Lao động. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, tổ chức đại diện cho công nhân và người lao động Việt Nam, luôn quan tâm đến quyền lợi của công nhân và thực hiện các chính sách về lương công, thời gian làm việc và chế độ công đoàn.
Ngày Quốc tế Lao động là dịp để tôn vinh công nhân và xây dựng tinh thần đoàn kết lao động. Đây là ngày hội của giai cấp công nhân và các dân tộc bị bóc lột, đấu tranh cho hòa bình, độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội. Dịp này mang ý nghĩa lịch sử về sự dũng cảm của người lao động trong cuộc chiến đấu cho quyền lợi của mình.
Công nhân và người lao động Việt Nam cùng kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động 1-5
Từ những cuộc đấu tranh ban đầu vào thế kỷ XX, công nhân Việt Nam đã chứng minh vai trò lãnh đạo của mình trong cuộc cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngày Quốc tế Lao động không chỉ là dịp để tôn vinh công nhân mà còn là thời điểm để ôn lại truyền thống đấu tranh của công nhân Việt Nam và đóng góp lớn của tổ chức Công đoàn trong cuộc chiến đấu cho độc lập và xây dựng đất nước.
Nhân kỷ niệm 130 năm Ngày Quốc tế Lao động và 70 năm Ngày Bác Hồ ký Sắc lệnh 56, Hội đồng Chủ tịch Trung ương Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kêu gọi toàn dân, toàn Đảng và toàn quân học tập và thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; kỷ niệm 41 năm Ngày Giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước. Đây là dịp để mọi người ôn lại truyền thống của người lao động Việt Nam và đề cao tinh thần đoàn kết trong cuộc cách mạng và xây dựng đất nước.
HEFC tự hào đồng hành và góp phần vào sự phát triển của người lao động Việt Nam. Quý khách có thể tìm hiểu thêm về các chương trình đào tạo và cơ hội việc làm tại trang web của chúng tôi – hefc.edu.vn.