Nhiễm sắc thể là gì?

Nhiễm sắc thể là một cấu trúc dạng sợi nằm bên trong nhân của các tế bào động vật và thực vật. Mỗi nhiễm sắc thể được tạo thành từ protein và một chuỗi ADN dài, chứa đựng vật chất di truyền của sinh vật. Thông tin di truyền trong trình tự ADN mang các chỉ dẫn cụ thể làm cho mỗi loại sinh vật trở nên độc đáo.

Trong mỗi tế bào, các phân tử ADN được đóng gói thành các cấu trúc giống như sợi chỉ được gọi là nhiễm sắc thể. Mỗi nhiễm sắc thể được tạo thành từ ADN cuộn chặt chẽ xung quanh các protein gọi là histone. Cấu trúc đặc biệt của nhiễm sắc thể giữ cho ADN quấn chặt quanh các protein histone, ngăn chặn sự kéo dài quá lớn của ADN trong tế bào.

Thuật ngữ “nhiễm sắc thể” xuất phát từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là “màu sắc” và “cơ thể”. Khái niệm này được đặt tên như vậy vì nhiễm sắc thể là cấu trúc tế bào bị nhuộm màu mạnh bởi thuốc nhuộm nhiều màu được sử dụng trong nghiên cứu.

Cấu trúc và chức năng của nhiễm sắc thể

Mỗi nhiễm sắc thể có một điểm thắt được gọi là tâm động, tách nhiễm sắc thể thành hai phần, hay còn gọi là “cánh tay”. Nhánh ngắn của nhiễm sắc thể được gọi là “nhánh p”, trong khi nhánh dài được gọi là “nhánh q”. Vị trí của tâm động trên mỗi nhiễm sắc thể giúp mô tả vị trí của các gen cụ thể.

Trong quá trình chuyển hóa, nhiễm sắc thể thường được nhân đôi và tạo thành cấu trúc hình chữ X. Cấu trúc hình chữ X này giúp phân biệt và nghiên cứu nhiễm sắc thể dễ dàng hơn. Trong tế bào động vật, nhiễm sắc thể đạt đến mức độ nén chặt cao nhất trong giai đoạn anaphase của quá trình phân ly nhiễm sắc thể.

Nhờ nhiễm sắc thể mà con người trở nên đa dạng

Ở con người, mỗi tế bào thông thường chứa 23 cặp nhiễm sắc thể, tổng cộng là 46. Các cặp nằm từ 1 đến 22 được gọi là nhiễm sắc thể NST, giống nhau ở cả nam và nữ. Cặp thứ 23, nhiễm sắc thể giới tính, khác nhau giữa nam và nữ. Nữ giới có hai bản sao của nhiễm sắc thể X, trong khi nam giới có một nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y.

Quá trình tái tổ hợp giữa các nhiễm sắc thể trong quá trình meiosis và sinh sản hữu tính là quan trọng để đa dạng hóa di truyền. Tuy nhiên, nếu sự hỗn loạn và chuyển vị của nhiễm sắc thể xảy ra không chính xác, tế bào có thể trải qua sự mất ổn định và phát sinh đột biến. Điều này có thể dẫn đến ung thư hoặc các bất thường về cấu trúc và số lượng nhiễm sắc thể.

HEFC cung cấp kiến thức sâu rộng về nhiễm sắc thể và di truyền. Để biết thêm thông tin chi tiết, hãy ghé thăm trang web HEFC.

Tài liệu tham khảo:

HEFC: Đơn vị đào tạo và nghiên cứu uy tín về di truyền và nhiễm sắc thể.