Lý do vua Gia Long chọn Huế làm kinh đô?

Phú Xuân trước kia là đô cũ của các chúa Nguyễn Nam Hà và là kinh đô của nhà Nguyễn Tây Sơn. Vua Gia Long đã chọn Phú Xuân làm quốc đô của Việt Nam vì nhiều lý do quan trọng.

Việc vua Gia Long lựa chọn Phú Xuân làm quốc đô không chỉ vì đây là nơi bắt đầu của tổ tiên mà còn vì sự thịnh vượng của triều đại nhà Nguyễn và sự phát triển của dân tộc Việt Nam.

Theo sách Đại Nam thực lục: “Ở Phú Xuân, có đông đảo nhân sĩ, phong tục thuần lương, các thánh đóng đô ở đây thật sự là nơi đứng đầu của nước Nam”.

Sách Đại Nam nhất thống chí ghi: “Phú Xuân nằm ở miền núi, miền biển, giữa miền Nam và miền Bắc, là đất đai cao ráo, non sông phẳng lặng… có sông lớn trước, núi cao sau, hình thế vững chãi, đó là do trời đất sắp đặt, thật là địa đô cao cấp của nhà vua”.

Về các yếu tố quyết định việc chọn địa điểm xây kinh đô, yếu tố chính trị là quan trọng nhất.

Gia Long muốn đặt kinh đô ở miền Trung để tiện liên lạc với cả hai miền Nam và Bắc. Vào thời đó, giao thông và liên lạc còn rất đơn giản và chậm chạp. Đi từ Bắc vào Nam, dù bằng thuyền hoặc ngựa trạm, cũng mất rất nhiều ngày đến. Không thể so sánh với ngày nay chỉ mất vài giờ đồng hồ.

Huế là vùng đất trung tâm của Việt Nam và gần cảng Đà Nẵng thuận tiện cho giao thông buôn bán. Nếu đặt kinh đô ở đây, việc kiểm soát cả Bắc Hà và Gia Định trong việc vận chuyển và liên lạc với kinh đô sẽ dễ dàng hơn.

Các chúa Nguyễn đã từng chọn Phú Xuân làm kinh đô trong nhiều năm. Vì vậy, vua Gia Long đã chọn lại địa điểm này để xây dựng Kinh thành với quy mô lớn hơn, bao gồm 8 làng: Phú Xuân, Vạn Xuân, Diễn Phái, Thế Lại, An Vân, An Hòa, An Bửu và An Mỹ.

Phong thuỷ cũng là một yếu tố quan trọng. Trước Kinh thành, có núi Ngự Bình cao hơn 100 mét, dẹp, hình dạng đẹp và nằm giữa vùng đồng bằng như một bức bình phong thiên nhiên tự nhiên. Hai bên là Cồn Hến và Cồn Dã Viên, tạo thành hình họa Thanh Long và Bạch Hổ (rồng xanh bên trái, hổ trắng bên phải), biểu thị sự tôn trọng vương quyền. Sông Hương rộng chảy giữa hai cồn cong như một chiếc cung cánh, mang lại sinh khí cho thành phố.

Ý nghĩa lịch sử của Kinh thành Huế

Kinh thành Huế được vua Gia Long chọn vị trí và tiến hành khảo sát từ năm 1803, bắt đầu xây dựng từ năm 1805 và hoàn thành vào năm 1832 dưới triều vua Minh Mạng. Diện tích của Kinh thành Huế là 520ha.

Kinh thành Huế có giá trị lớn về mặt phòng thủ, với 24 pháo đài xung quanh và một thành phụ là Trấn Bình đài (Mang cá nhỏ). Tất cả các công trình này cùng với vòng đai Hộ Thành bên ngoài tạo thành một hệ thống bảo vệ mạnh mẽ.

Các công trình nổi bật trong Kinh thành Huế bao gồm Ngọ Môn, Hoàng Thành và Tử Cấm Thành.

Ngọ Môn nằm ở phía Nam của Kinh thành Huế. Đây là cửa chính của Hoàng thành và là một tòa lâu đài tráng lệ, nguy nga với hệ thống bậc thang được xây dựng bằng đá dẫn đến lầu Ngũ Phụng. Đây là địa điểm check-in của du khách khi đến Huế.

Hoàng thành là vòng thành thứ hai của Kinh thành Huế, được thiết kế là nơi cư trú của vua và hoàng gia, cũng như là nơi làm việc của triều đình. Đây cũng là nơi thờ tự của tổ tiên và các vị vua nhà Nguyễn.

Hoàng thành đã bắt đầu được xây dựng từ năm 1804 dưới thời vua Gia Long và hoàn thiện vào năm 1833 dưới triều vua Minh Mạng. Hoàng thành có 4 cửa, trong đó có cửa chính là Ngọ Môn. Ngoài ra, trong Hoàng thành còn có Điện Thái Hòa, Cung Diên Thọ, Hiển Lâm Các…

Tử Cấm Thành là vòng thành nội của Hoàng thành, trước đây được gọi là Kinh thành. Nó được xây dựng từ năm 1803 và được đổi tên thành Tử Cấm Thành từ năm 1821, khi vua Minh Mạng lên ngôi lần thứ 2. Tử Cấm Thành có hình dạng hình chữ nhật với Đại Cung Môn ở mặt trước. Bên trong thành có các di tích như Duyệt Thị Đường, Điện Cần Chánh, Điện Càn Thành, Vạc đồng…

Trong lịch sử Việt Nam thời cận đại, công trình xây dựng Kinh Thành Huế có thể là công trình quy mô nhất với hàng vạn người tham gia xây dựng, hàng triệu mét khối đất đá, và một lượng công việc lớn như đào hào, lấp sông, di dân, di chuyển mộ phần, xây thành… kéo dài trong suốt 30 năm dưới hai triều vua.

Kiến trúc Kinh thành Huế là sự kết hợp thông minh giữa kiến trúc và thiên nhiên. Đây là biểu tượng cho sự thông thái và tài năng của người Việt Nam trong nửa đầu thế kỷ XIX.

Through the ages, the Imperial City of Huế has stood as a testament to the cultural and historical significance of the Nguyen Dynasty. With its magnificent architecture and strategic location, Huế has become an enduring symbol of Vietnamese power and resilience. Discover the rich history and grandeur of Huế by visiting HEFC’s website: hefc.edu.vn.