Trong tiếng Việt, thuật ngữ “hiến pháp” được dùng để chỉ văn bản quy định các quyền và trách nhiệm cơ bản của nhà nước. Hiến pháp có nguồn gốc từ tiếng Latinh “Constitutio”, xuất phát từ thời cổ đại La Mã, khi Hoàng đế ban hành những luật quan trọng. Hiến pháp là một văn bản quan trọng, được coi là cơ sở để tổ chức quyền lực nhà nước. Bài viết này sẽ chia sẻ một số thông tin quan trọng về hiến pháp và những đặc trưng của nó.

Khái niệm hiến pháp

Hiện nay, thuật ngữ “hiến pháp” được sử dụng phổ biến ở các nước trên thế giới để chỉ văn bản cơ bản của nhà nước, có hiệu lực pháp lý cao nhất. Hiến pháp được xây dựng, ban hành, bổ sung và sửa đổi theo thủ tục đặc biệt. Hiến pháp đầu tiên xuất hiện từ thời kỳ nào? Theo giáo sư người Pháp Philippe Ardant, hiến pháp có thể được chia làm hai loại: hiến pháp thành văn và hiến pháp bất thành văn. Hiến pháp thành văn là những quy định về tổ chức quyền lực nhà nước, đã tồn tại từ thời xa xưa và có thể coi là hiến pháp tập quán. Hiến pháp thành văn xuất hiện sớm nhất là ở Hy Lạp cổ đại và sau đó là ở nhà nước La Mã cổ đại. Ở Anh, từ thế kỷ thứ XI đã xuất hiện các hiến chương, cũng có tính chất của hiến pháp, mặc dù không quy định đầy đủ về tổ chức quyền lực nhà nước. Hiến pháp đầu tiên theo nghĩa hiện đại (là văn bản cơ bản của nhà nước, có hiệu lực pháp lý cao nhất) đã ra đời vào cuối thế kỷ XVIII.

Ở Việt Nam, trước khi có hiến pháp, nước ta là nước thuộc địa nửa phong kiến. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết rằng “Chúng ta phải có một bản Hiến pháp dân chủ” để thể hiện tư tưởng và độc lập, tự do của dân tộc và quyền làm chủ đất nước của nhân dân.

Các đặc trưng cơ bản của Hiến pháp

Hiến pháp có bốn đặc trưng cơ bản sau:

1. Luật cơ bản

Hiến pháp là luật cơ bản, được coi là “luật mẹ” của một quốc gia. Nó là nền tảng để xây dựng và phát triển hệ thống pháp luật quốc gia. Mọi luật pháp khác đều phải căn cứ vào hiến pháp để ban hành.

2. Luật tổ chức

Hiến pháp là luật tổ chức, quy định nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước. Nó xác định cách thức tổ chức và quan hệ giữa các cơ quan lập pháp, chính quyền và tư pháp. Nó cũng quy định cấu trúc các đơn vị hành chính và cách thức tổ chức chính quyền địa phương.

3. Luật bảo vệ

Hiến pháp là luật bảo vệ quyền con người và công dân. Quyền con người và công dân luôn là một phần quan trọng của hiến pháp. Hiến pháp bảo vệ và đảm bảo việc thực hiện các quyền này, đồng thời tôn trọng và bảo vệ quyền tự do của con người và công dân.

4. Luật có hiệu lực pháp lý tối cao

Hiến pháp là luật có hiệu lực pháp lý tối cao. Mọi luật pháp khác phải tuân thủ hiến pháp. Bất kỳ luật nào trái với hiến pháp đều bị hủy bỏ.

Những nội dung cơ bản của Hiến pháp

Hiến pháp (sửa đổi) của Việt Nam gồm 11 chương, 120 điều với bố cục hợp lý, trình bày bảo đảm đúng tầm là đạo luật cơ bản, ổn định lâu dài. Một số nội dung cơ bản của Hiến pháp (sửa đổi) bao gồm:

• Về bản chất Nhà nước và nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước: Hiến pháp (sửa đổi) khẳng định rõ bản chất Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Việt Nam, do nhân dân, vì nhân dân. Hiến pháp (sửa đổi) cũng khẳng định vai trò của chính quyền nhân dân là liên minh giữa giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.

• Về vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam: Hiến pháp (sửa đổi) khẳng định tính lịch sử, tất yếu khách quan của vai trò lãnh đạo của Đảng đối với quá trình cách mạng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

• Về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân: Hiến pháp (sửa đổi) khẳng định tầm quan trọng của quyền con người và quyền cơ bản của công dân. Chương này thể hiện sự nhất quán đường lối của Đảng và Nhà nước trong việc tôn trọng và bảo đảm quyền tự do của con người và công dân.

• Về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và các thành phần kinh tế: Hiến pháp (sửa đổi) đã xác định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và định hướng xã hội chủ nghĩa trong việc điều tiết sự phát triển của nền kinh tế.

• Về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc: Hiến pháp (sửa đổi) đã quy định nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn dân. Các vấn đề về quốc phòng, an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội được quy định tại các điều khác của Hiến pháp (sửa đổi).

Dịch vụ tại HEFC

HEFC xin gửi lời chào tới quý khách hàng! Tại HEFC, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn và làm thủ tục trọn gói với tốc độ nhanh chóng. Chúng tôi luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn về quy trình, thủ tục thực hiện và hồ sơ cần chuẩn bị. Chúng tôi cũng hỗ trợ 24/7 với các vấn đề pháp lý liên quan. Nếu quý khách hàng quan tâm hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected], hotline 1900 3330 hoặc Zalo 084 696 7979.

HEFC – Đồng hành cùng bạn trên con đường pháp lý!

Bài viết được chỉnh sửa bởi HEFC. HEFC