Xương bả vai đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và chức năng vận động của tay trong cơ thể con người. Khu vực này cũng dễ bị tổn thương và cần được chăm sóc đúng cách để tránh những tác động xấu đến sức khỏe. Nếu bạn quan tâm đến chủ đề này và muốn tìm hiểu thêm thông tin liên quan, hãy đọc bài viết dưới đây.
Vị trí xương bả vai
Xương bả vai nằm phía sau lưng, nối liền xương quai xanh với xương bắp tay. Xương này có hình dạng giống tam giác úp ngược và đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định, kết nối với các xương vai, xương cánh tay khác, cũng như cơ bắp và hệ thống thần kinh.
Con người có hai xương bả vai nằm đối xứng nhau. Các nhà khoa học đã xác định rằng hai phần xương này không có nhiều khác biệt về cấu trúc và chức năng. Giống như các khu vực khác trên cơ thể, xương bả vai có thể gặp các vấn đề như nứt, gãy gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng vận động hàng ngày.
Thậm chí, những trường hợp nghiêm trọng có thể gây di chứng nặng nề như khuyết tật, rối loạn thần kinh,…
Cấu trúc của xương bả vai
Theo các chuyên gia, xương bả vai gồm các thành phần chính sau:
- Các nhóm cơ: Xương bả vai bao gồm ba nhóm cơ chính là cơ nội tại, cơ xoay và cơ ổn định. Các nhóm cơ này giúp vai có thể di chuyển lên xuống, xoay một cách linh hoạt, qua đó hỗ trợ hoạt động của cánh tay.
- Mạch máu: Khu vực này có hai động mạch là động mạch dưới đòn và động mạch nách, cả hai xuất phát từ xương đòn ở phía trước. Động mạch có vai trò chuyển máu và oxy đến các khu vực khác trên cơ thể.
- Hệ thống bạch huyết: Xương bả vai cũng chứa một hệ thống bạch huyết. Hệ thống này có chức năng cân bằng chất lỏng và điều chỉnh nước (mồ hôi) trong cơ thể.
- Dây thần kinh: Các dây thần kinh dày đặc ở bả vai giúp truyền tín hiệu từ não – trung tâm điều khiển – đến các bộ phận khác trên cơ thể.
Chức năng của xương bả vai
Ngoài việc biết vị trí và cấu trúc xương bả vai, nhiều người còn tò mò về chức năng chính của nó. Theo Vnmedipharm, xương bả vai phối hợp với cánh tay và đảm nhận một số vận động cụ thể của cơ thể. Nhờ sự linh hoạt của nhóm cơ và các khớp xương, phần ngực có thể di chuyển một cách trơn tru hơn.
Ngoài ra, xương bả vai có độ lõm nhẹ, giúp con người thực hiện các động tác như nâng vai lên, xoay tay về phía trước và phía sau một cách dễ dàng. Điều này tạo điều kiện cho cánh tay có phạm vi di chuyển rộng hơn, hỗ trợ tốt hơn cho các hoạt động hàng ngày.
Những vấn đề thường gặp
Xương bả vai có thể gặp nhiều vấn đề khác nhau, trong đó có:
Xương bả vai nhô cao (Sprenpel)
Đây là một dị tật bẩm sinh liên quan đến việc thiếu tế bào mô xương, làm cho vị trí của xương bả vai bất thường. Dị tật này hiếm gặp và được chia thành 4 mức độ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Triệu chứng phổ biến nhất là xương bả vai bị lệch với mức chênh lệch từ 2 đến 10 cm. Trong trường hợp nghiêm trọng, tình trạng này có thể gây rối loạn thần kinh và hạn chế khả năng vận động tay.
Phương pháp điều trị xương bả vai nhô cao phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi, mức độ lệch. Đa phần trường hợp nhẹ có thể cải thiện bằng vật lý trị liệu, sử dụng thiết bị hỗ trợ,… Đối với trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật là phương án được ưu tiên.
Gãy xương bả vai
Ngoài dị tật nhô cao, gãy xương bả vai cũng rất phổ biến. Nguyên nhân chính gây ra gãy xương là các tác động vật lý từ bên ngoài như va chạm, chấn thương khi vận động, tai nạn giao thông,… Thỉnh thoảng, gãy xương bả vai có thể liên quan đến vấn đề loãng xương, giòn xương, đặc biệt là ở người cao tuổi.
Triệu chứng của gãy xương thường bao gồm đau nhức, sưng, bầm tím,… Trong trường hợp này, người bệnh nên đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
Chạm mỏm cùng vai
Chạm mỏm cùng vai là một hội chứng liên quan đến viêm gân cơ ở bả vai. Nếu không được xử lý kịp thời, chạm mỏm cùng vai có thể diễn biến thành viêm quanh khớp vai, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Nguyên nhân của hội chứng này thường là chấn thương phần mềm dẫn đến viêm gân cơ trong bả vai. Người bệnh có thể gặp đau ở xương bả vai bên phải hoặc trái, khó khăn khi giơ tay lên, khó chịu ở cầu vai,… Để chẩn đoán chính xác, người bệnh cần được chụp X-quang hoặc cắt lớp CT, MRI.
Sai khớp
Ngoài gãy xương, sai khớp cũng có thể xảy ra ở bả vai. Tình trạng này thường do dây chằng bả vai bị căng quá mức do chấn thương cấp tính. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau, sưng ở bả vai, tê ngứa ở vai và tay, khả năng vận động suy giảm,…
Sai khớp đa phần không nghiêm trọng. Người bệnh nên nghỉ ngơi nhiều hơn, hạn chế hoạt động sử dụng bả vai bị tổn thương. Ngoài ra, áp dụng chườm đá lạnh hoặc dùng thuốc giảm đau nhẹ cũng có thể giúp cơ thể thoải mái hơn.
Cách phòng tránh đau xương bả vai
Để tránh tình trạng đau xương bả vai, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Tập thể dục thường xuyên: Thể dục là một trong những biện pháp bảo vệ xương khớp hiệu quả và không tốn nhiều chi phí. Bạn có thể lựa chọn các bộ môn giúp phát triển cơ bắp vai như xoạc đơn, tạ tay, chống đẩy,… Ngoài ra, kết hợp với yoga, bơi lội,… để giúp cơ bắp thư giãn và tăng cường sức đề kháng.
- Ăn uống đúng và đầy đủ: Ngoài việc tập thể dục, cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cũng quan trọng. Chuyên gia khuyến nghị bổ sung đủ các nhóm chất béo, tinh bột, đạm và chất xơ hàng ngày. Bạn cũng cần cung cấp canxi và vitamin D để tăng cường sức bền của xương khớp.
- Cẩn thận khi chơi thể thao và lái xe: Bạn nên luôn cẩn thận khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc lái xe. Điều này giúp giảm nguy cơ chấn thương vai hoặc gãy xương, tránh những hậu quả tiêu cực đối với sức khỏe. Đặc biệt, hãy đảm bảo sử dụng đầy đủ trang thiết bị bảo hộ như mũ bảo hiểm, đai vai bảo vệ,…
- Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe tổng quát giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến bả vai và có phương án điều trị hiệu quả. Xét nghiệm hình ảnh xương bả vai cũng có thể giúp chẩn đoán kịp thời các dị tật bẩm sinh mà bạn không nhận ra vì không có triệu chứng đặc thù.
- Phát triển lối sống lành mạnh: Một lối sống lành mạnh như ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya, không uống rượu bia, không hút thuốc lá và tránh các chất kích thích… được khuyến nghị cho mọi người. Lối sống lành mạnh không chỉ cải thiện sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần, mà còn giúp tránh hiệu quả các vấn đề về xương khớp và hệ tuần hoàn có thể ảnh hưởng xấu đến xương bả vai.
Các câu hỏi liên quan khác
Ngoài các vấn đề về cấu trúc, chức năng và nguy cơ bệnh lý, còn có nhiều câu hỏi khác liên quan đến bả vai, ví dụ:
Bao lâu thì gãy xương bả vai được lành?
Theo bác sĩ, thời gian lành lại của gãy xương phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ nghiêm trọng, tuổi, vị trí gãy,… Đa phần các trường hợp gãy xương cần khoảng từ 3 đến 6 tháng để vết thương lành lại. Trong thời gian này, người bệnh cần bảo đảm sự tĩnh lặng trong 2 – 3 tuần, không di chuyển mạnh phần vai.
Nguyên nhân gây đau xương bả vai phía sau lưng bên trái là gì?
Đau bả vai hoặc phía dưới bả vai trái là tình trạng khá phổ biến, khiến nhiều người lo lắng không biết nguyên nhân gây ra. Có một số trường hợp liên quan đến chấn thương kèm theo các triệu chứng như đau cứng khớp, bầm tím, sưng,… Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu của đau tim, đột quỵ hoặc ung thư phổi. Nếu triệu chứng không đi qua và kéo dài, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán.
Liệu gãy xương bả vai có nguy hiểm không?
Gãy xương là tình trạng y tế nghiêm trọng và cần được điều trị kịp thời. Nếu không được điều trị đúng cách, xương khi lành có thể bị sai lệch vị trí, gây hạn chế vận động của cánh tay và gây đau cơ bả vai khi chuyển mùa.
Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị tại các trung tâm y tế đáng tin cậy là quan trọng. Nếu tổn thương không quá nặng, người bệnh sẽ được gắp nẹp cố định vai kết hợp với vật lý trị liệu để đạt được kết quả tốt nhất.
Bao lâu thì rạn xương bả vai lành lại?
Rạn xương thường không nghiêm trọng như gãy xương, nhưng cũng có thể gây đau đớn và hạn chế hoạt động hàng ngày. Thời gian hồi phục của rạn xương bả vai khá nhanh, khoảng từ 1 đến 2 tháng nếu người bệnh tuân thủ chăm sóc đúng cách và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Bài viết trên là những thông tin hữu ích về xương bả vai. Hy vọng rằng nó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ thể và bảo vệ sức khỏe của bạn cũng như người thân yêu của bạn.
Được chỉnh sửa bởi: HEFC
