Lực lượng Taliban tiến vào thành phố Kabul

Trong thời gian ngắn, Taliban đã chiếm quyền kiểm soát 26 trong số 34 tỉnh lỵ tại Afghanistan. Đáng chú ý nhất là khi họ tiến vào thủ đô Kabul. Hiện nay, khoảng 65% lãnh thổ Afghanistan đã nằm trong tay nhóm vũ trang này, đồng thời Mỹ và các lực lượng nước ngoài khác dần hoàn tất quá trình rút quân sau 20 năm chiến tranh.

Theo Đài Al Jazeera, từ đầu tháng 5 năm nay, ít nhất 244.000 người đã mất nhà cửa tại Afghanistan do sự tấn công của Taliban, mà họ trước đây đã được Mỹ hậu thuẫn.

Vậy Afghanistan có những đặc điểm gì đáng chú ý? Hãy cùng tìm hiểu:

1. Không giáp biển

Afghanistan là một quốc gia nằm ở khu vực giao thoa giữa Trung Á và Nam Á. Nó giáp Pakistan về phía đông và nam, giáp Iran về phía tây, và giáp Turkmenistan, Uzbekistan, Tajikistan ở phía bắc. Đây là một trong số 40 quốc gia có dân số đông đúc nhất thế giới, với tổng số 38 triệu dân. Thủ đô Kabul có khoảng 4,5 triệu dân, chiếm 12% dân số đất nước này. Các thành phố lớn khác bao gồm Herat (1,9 triệu dân), Nangarhar (1,5 triệu dân), Balkh (1,3 triệu dân) và Kandahar (1,2 triệu dân).

2. Với diện tích lớn

Afghanistan có diện tích khoảng 652.860km2, tương đương với bang Texas của Mỹ và gần gấp đôi diện tích của Việt Nam.

3. Quan trọng về tuyến đường thương mại và cửa khẩu

Là một quốc gia nội lục, Afghanistan phụ thuộc vào các nước láng giềng để thực hiện hoạt động thương mại và cung ứng hàng hóa. Đối với việc xuất nhập khẩu, Afghanistan chủ yếu dựa vào các cảng biển của Pakistan. Hai quốc gia này có biên giới chung dài gần 2.600km, với hai cửa khẩu hoạt động. Một trong số đó là cửa khẩu Spin Boldak, hiện đang được Taliban kiểm soát.

4. Đất nước đầy núi non và sa mạc

Afghanistan là một quốc gia có nhiều ngọn núi, và nổi tiếng với danh hiệu núi non thứ 8 trên thế giới. Điều này làm cho một số khu vực trở nên khó tiếp cận. Thủ đô Kabul được đặt ở độ cao khoảng 2km trên mực nước biển. Dãy núi Hindu Kush (là một phần của dãy núi Himalaya) trải dài ở vùng đông bắc Afghanistan, còn các vùng tây nam chủ yếu là sa mạc.

5. Nơi sản xuất thuốc phiện lớn nhất thế giới

Afghanistan là quốc gia sản xuất thuốc phiện lớn nhất thế giới. Hầu hết cây thuốc phiện được trồng ở khu vực tây nam nước này. Một khảo sát gần đây cho biết, vào năm 2020, có khoảng 224.000ha đất tại Afghanistan được sử dụng để trồng cây thuốc phiện. Trong số đó, hơn một nửa diện tích trồng cây thuốc phiện (115.597 ha) nằm ở tỉnh Helmand, đó cũng là một tỉnh ở phía tây nam của Afghanistan.

6. Người dân vẫn đối mặt với nghèo đói

Trước đại dịch COVID-19, ít nhất 54,5% dân số Afghanistan đã sống dưới ngưỡng nghèo đói. Hiện nay, ước tính tỉ lệ này đã tăng lên tới 72%.

7. Trình độ biết chữ thấp

Sau nhiều thập kỷ bị chiến tranh tàn phá, tỉ lệ biết chữ tại Afghanistan là rất thấp, chỉ khoảng 43%, xếp thứ hạng dưới cùng trên thế giới. Chỉ có hơn một nửa số nam giới từ 15 tuổi trở lên biết đọc và viết, trong khi tỉ lệ này ở nữ giới thấp hơn nhiều, với chưa đến 1/3.

8. Nhiều người mất nhà cửa

Theo Văn phòng Điều phối Các vấn đề Nhân đạo của Liên Hiệp Quốc (OCHA), ít nhất 389.645 người Afghanistan (trong đó có 59% trẻ em) đã mất nhà kể từ đầu năm 2021. Trong số này, chỉ trong tháng 6, có 109.000 người đã mất nhà cửa. Hầu hết số người này sống tại 10/34 tỉnh của Afghanistan, bao gồm Kunduz (92.000 người), Nangarhar (38.000 người), Takhar (25.000 người), Kandahar (24.000 người), Faryab (20.000 người), Kunar (19.500 người), Wardak (19.000 người), Daykundi (18.300 người), Laghman (18.000 người) và Helmand (17.000 người).

9. Đông người tị nạn

Theo báo cáo mới nhất của Cao ủy Liên Hiệp Quốc về Người tị nạn (UNHCR), tổng số người Afghanistan đang tị nạn trên toàn thế giới trong năm 2020 là 2,6 triệu người. Trong số này, gần 86% số người tị nạn sống tại ba nước láng giềng của Afghanistan, trong khi 12% số người tị nạn đang sinh sống ở châu Âu.

10. Taliban đã kiểm soát được những gì?

Ngày 15-8, Taliban đã vây hãm Kabul và đang tham gia đàm phán để bàn giao thành phố này một cách hòa bình. Trong tuần qua, nhóm này đã kiểm soát 26 tỉnh lỵ, bao gồm các thành phố Mazar-i-Sharif, Jalalabad, Khost, Sar-e-Pul, Sheberghan, Aybak, Kunduz, Taluqan, Pul-e-Khumri, Farah, và Zaranj. Taliban đã chiếm được nhiều vùng nông thôn lớn của Afghanistan kể từ tháng 5, cùng thời điểm với việc lực lượng nước ngoài rút khỏi Afghanistan.

Với sự tiến triển nhanh chóng, Taliban đã kiểm soát nhiều khu vực, tỉnh lỵ và khu vực biên giới quan trọng của Afghanistan.

This content is edited by HEFC. For more information, visit HEFC.