Là một trong những điểm đến tâm linh mang ý nghĩa đặc biệt trong tín ngưỡng của người Việt, Đền Hùng là khu di tích lịch sử nổi tiếng ở Phú Thọ. Đây là nơi thờ tự của 18 đời Vua Hùng, những vị vua đã có công dựng nước và được xem là tổ tiên của dân tộc Việt Nam. Vào những dịp đặc biệt như đầu xuân năm mới hay Giỗ Tổ 10/3 âm lịch, hàng triệu người Việt Nam lại đổ về Đền Hùng để dâng hương, lễ bái và tri ân tổ tiên.

1. Tìm hiểu về Đền Hùng

Khi nói về Đền Hùng, điều đầu tiên cần lưu ý là nó nằm ở đâu. Đền Hùng được xây dựng tại xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Đây là một khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, nơi thờ cúng 18 đời Vua Hùng và tôn thất của nhà vua. Nơi này được coi là quan trọng trong việc gắn kết dân tộc, gìn giữ và tôn trọng truyền thống lịch sử.

Nơi đây từng là kinh đô của Văn Lang, được nằm giữa hai dòng sông và những dãy núi non trùng điệp. Địa thế độc đáo của Đền Hùng đã tạo điều kiện thuận lợi cho con người canh định cư và cung cấp nguồn tài nguyên phong phú. Qua các thời kỳ lịch sử, khu vực này đã trở thành nơi linh thiêng và là điểm tị nạn trong những cuộc xung đột.

Theo các tài liệu khoa học, quần thể Đền Hùng được xây dựng từ thời vua Đinh Tiên Hoàng (từ năm 968 – 979). Đến thế kỷ XV, dưới thời Hậu Lê, toàn bộ khu di tích được xây dựng hoàn chỉnh như ngày nay. Quần thể này bao gồm 4 ngôi đền, 1 ngôi chùa, 1 lăng và nhiều hạng mục kiến trúc khác, toạ lạc trên đồi núi tạo nên một cảnh quan hùng vĩ.

2. Ý nghĩa và giá trị lịch sử, văn hóa của Đền Hùng

Đền Hùng không chỉ có giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt mà còn là khu di tích quốc gia. Đây là nơi gắn kết những giá trị tâm linh và văn hóa sâu sắc của người dân Việt Nam qua hàng nghìn năm lịch sử. Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương, được tổ chức vào mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm, đã trở thành một phần trong tiềm thức của người dân Việt Nam với câu ca dao “Dù ai đi ngược về xuôi – Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng ba”.

Ngoài giá trị văn hóa, Đền Hùng còn có ý nghĩa lịch sử quan trọng. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là một sự vinh dự lớn không chỉ đối với người dân Phú Thọ mà còn đối với cả dân tộc Việt Nam.

3. Hành trình tham quan Đền Hùng

Khi tham quan quần thể Đền Hùng, bạn sẽ được khám phá hệ thống các đền, chùa, lăng và các kiến trúc khác.

3.1. Cổng đền

Cổng đền của Đền Hùng được xây dựng vào năm 1917. Cổng có hình vòm cuốn cao 8,5m, gồm hai tầng tám mái và được trang trí với hình ảnh Rồng và hình ảnh Nghê. Bức đại tự “Cao sơn cảnh hành” được đặt ở giữa cổng đền. Mặt sau cổng đền có đắp hai con hổ mang ý nghĩa bảo vệ thần.

3.2. Đền Hạ

Đền Hạ là nơi tạo ra các truyền thuyết về việc mẹ Âu Cơ sinh ra 100 trứng. Trước đền Hạ, vẫn còn giếng “Mắt Rồng” – nơi Âu Cơ ấp trứng. Đền Hạ được xây dựng khoảng thế kỷ XVII – XVIII và có kiến trúc đơn giản.

3.3. Đền Trung

Đền Trung, hay còn gọi là Hùng Vương Tổ miếu, là nơi vua Hùng và các Lạc hầu, Lạc tướng đã ngắm cảnh và luận bàn công việc quốc gia. Đền này cũng liên quan đến câu chuyện vua Hùng thứ 6 truyền ngôi cho Lang Liêu – người đã sáng chế ra bánh chưng.

3.4. Đền Thượng

Đền Thượng là đền cao nhất trong quần thể Đền Hùng. Đây là nơi các vua Hùng dùng để tổ chức các lễ tế trời đất và thần lúa. Kiến trúc đền này đơn giản, nhưng mang ý nghĩa vô cùng quan trọng.

3.5. Đền Giếng

Đền Giếng, hay còn gọi là Ngọc Tỉnh, là nơi thờ cúng công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa – hai công chúa của vua Hùng thứ 18. Đền này được xây dựng khoảng thế kỷ XVIII và có kiến trúc độc đáo.

3.6. Đền Tổ mẫu Âu Cơ

Đền Tổ mẫu Âu Cơ được xây dựng vào năm 2001 và là nơi thờ cúng Mẹ Âu Cơ và các Lạc hầu, Lạc tường.

3.7. Đền thờ Lạc Long Quân

Đền thờ Lạc Long Quân được khởi công năm 2006 và khánh thành năm 2009. Đây là nơi thờ cúng Quốc Tổ Lạc Long Quân và các Lạc hầu, Lạc tướng.

3.8. Bảo tàng Hùng Vương

Bảo tàng Hùng Vương là công trình được xây dựng trong 7 năm từ 1996 đến 2003. Bảo tàng trưng bày nhiều hiện vật và tranh ảnh về lịch sử Văn Lang và các vua Hùng.

4. Lễ hội Đền Hùng

Lễ hội Đền Hùng là một trong những ngày lễ quốc giỗ của Việt Nam. Lễ hội này được tổ chức vào ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm và là ngày nghỉ lễ chính thức. Trong những năm kỷ niệm chẵn hoặc năm tròn, lễ hội sẽ được tổ chức tại Đền Hùng với quy mô cấp trung ương. Các năm còn lại sẽ tổ chức ở cấp tỉnh.

Lễ hội Đền Hùng bao gồm các hoạt động lễ và hội. Phần lễ bao gồm lễ rước kiệu vua và lễ dâng hương tại đền Thượng. Phần hội là các hoạt động văn hóa và trò chơi dân gian để tôn vinh và gìn giữ giá trị truyền thống.

5. Kinh nghiệm du lịch Đền Hùng

Nếu bạn có ý định du lịch Đền Hùng, hãy lưu lại những kinh nghiệm sau đây:

5.1. Thời gian nên đi

Thời điểm lý tưởng để đi Đền Hùng là từ tháng 2 đến tháng 5. Lúc này thời tiết mát mẻ và thuận lợi cho việc di chuyển. Đặc biệt, nếu bạn đến vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, bạn sẽ được tham gia lễ hội và trải nghiệm không khí hân hoan đặc biệt.

5.2. Cách di chuyển

Bạn có thể tự lái xe máy hoặc ô tô đến Đền Hùng. Có hai cung đường để lựa chọn:

• Cung đường 1: Từ trung tâm Hà Nội, đi qua cầu Trung Hà, cầu Phong Châu và tiếp tục chạy khoảng 20km nữa là đến Đền Hùng.
• Cung đường 2: Đi từ sân bay Nội Bài, qua cầu Thăng Long, đi tiếp đến cầu Việt Trì. Rẽ trái và đi thêm 10km nữa sẽ đến Đền Hùng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể đi xe khách từ Hà Nội đến Phú Thọ và xuống ở Đền Hùng. Hoặc bạn có thể chọn đi tàu hỏa từ ga Hà Nội đến ga Việt Trì và đi bộ hoặc đi xe buýt để đến Đền Hùng.

5.3. Vé tham quan

Giá vé tham quan Đền Hùng bao gồm vé đi xe điện, vé vào bảo tàng và vé thăm các ngôi đền. Giá cụ thể có thể thay đổi, vì vậy bạn nên liên hệ trực tiếp để biết thông tin cập nhật.

5.4. Nếp sống địa phương

Khi đi du lịch, hãy thưởng thức những món ăn đặc sản của Phú Thọ như bánh tai, thịt chua, cọ ỏm, bánh chưng làng Dòng và bánh sắn.

5.5. Lưu ý khác

Khi đi du lịch, bạn hãy lưu ý mặc quần áo gọn nhẹ, không để tài sản cá nhân trôi ra và luôn luôn kiểm tra giá trước khi mua đồ hoặc sử dụng dịch vụ tại Đền Hùng.

HEFC hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn có một chuyến đi thú vị và đáng nhớ.